4

Çocuklar öfke nöbetlerini ebeveynleri manipüle etmek için kullanabiliyor. Amerikalı Profesör William Moiser, öfke nöbetlerinin bir çocuğun hayal kırıklığını ifade etme yolu olduğuna dikkat çekti.

İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi'nden Prof. Dr. William Moiser, çocuklarda görülen öfke nöbetleri ile ilgili ailelere tavsiyelerde bulundu.

"Görmezden gelmek en iyi politikadır"

Öfke nöbetlerinin çok manipüle edici hale gelebileceğini ifade eden Prof. Dr. William Moiser, nöbet sırasında yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi:

 "Çocuğunuzun, sizin öfke nöbetleri sergilediğinizi görmesine veya duymalarına izin vermekten kaçının. Çocuğunuzun toplum içinde öfke nöbetleri varsa, görmezden gelmek en iyi politikadır. Diğer insanlardan alacağınız bakışlara rağmen, öfke nöbetine teslim olmamak veya çocuğa durması için rüşvet vermemek akıllıca olacaktır.

Meydana gelen öfke nöbetleri riskini en aza indirmek için, halka açık yerlerde hangi davranışın beklendiği konusunda net kurallara sahip olun. Bir öfke nöbeti sırasında çocukla herhangi bir sözlü etkileşim, daha fazla öfke nöbeti için olumlu bir pekiştirici olacaktır."

Öfke nöbetlerine karşı verilen tepki çocuğun davranışını belirliyor

Görmezden gelmenin oldukça zor olduğuna dikkat çeken Moiser, şunları sözlerine ekledi:

 "Görmezden gelmek en zoru ancak amacınız gelecekteki öfke nöbetlerinin oluşmasını engellemekse, bunu yapmak bir zorunluluk. Eğer çocuk bir başkasına veya eşyasına zarar veriyorsa, çocuğu fiziksel olarak kucaklayıp, 'İncinmene veya incitmene izin veremem. Bu yüzden zarar vermeyeceğini anlayana kadar seni tutacağım' demelisiniz." 

"Alternatif bir yol sunun"

Prof. Moiser, öfke nöbetlerini önlemek için mizahın kullanılabileceğini hatırlattı:

"Genellikle çocuğunuzun gülümseyebileceği bir şeyler hatırlatın. Çocuğunuzun toplum içinde hayal kırıklığına uğramaya başladığını gördüğünüzde deneyin. Çocuğun üzgün olduğunu anladığınızı söyleyerek öfke nöbeti hakkında yorum yapın. Çocuktan öfke nöbetine neyin yol açtığını hatırlamasını isteyin. Bir dahaki sefere durumu halletmesi için alternatif bir yol sunun. Hatta çocuğun alternatif davranış uygulamasına yardımcı olmak için durumu yeniden canlandırabilirsiniz."  

Çocukların öfke nöbetlerine verilen tepki şeklinin, ergenlik çağında karşılaşılacak disiplin sorunlarının türünü ve sıklığını belirleyeceğini ifade eden Prof. Moiser, bu hususta dikkatli olunması gerektiğini söyledi.

İçişleri Bakanlığı, kısmi kapanma sürecinde ülke genelinde bugünden itibaren "yoğunlaştırılmış dinamik denetim" uygulanacağını açıkladı.

Denetimlerin odak noktasını, sokağa çıkma kısıtlamaları, şehirlerarası seyahat kısıtlaması, konaklama tesislerine dair tedbirler ve işyerlerinin açılış-kapanış saatlerine uyulması hususları oluşturacak.

Sokağa çıkma kısıtlaması uygulanan süre ve günlerde dışarıda bulunan kişiler tek tek durdurularak kontrol edilecek, kontrollerde muafiyetinin bulunup bulunmadığı, bulunduğu yerin/zamanın muafiyetin nedeni, zamanı ve güzergahı ile uyumluluğu kontrol edilecek.

Turistik faaliyetler kapsamında geçici/kısa bir süre için ülkemizde bulunan yabancılara tanınan sokağa çıkma kısıtlaması muafiyetinin kapsam dışındaki diğer yabancılar tarafından kullanılıp kullanılmadığı denetlenecek.

Yeşilay'ın bu yıl 11'incisi düzenleyeceği "Sağlıklı Nesil Sağlıklı Gelecek Yetenek Yarışması"nın başvuruları, 30 Nisan'a uzatıldı.

Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğiyle düzenlenen yarışmayla genç nesillerde bağımlılıklara ilişkin farkındalık oluşturmak ve onları yeteneklerini keşfetmeye teşvik etmek hedefleniyor.

İlkokul, ortaokul ve lise öğrencileri için yapılan yarışmada, edebi ve görsel olmak üzere 2 ayrı kategori bulunuyor.

Görsel kategoride afiş, resim, karikatür ve kısa video, edebi kategoride kompozisyon, şiir, öykü, deneme ve anı alanlarında üretilmiş bağımlılık konulu eserler yarışıyor.

Birinciler 1000 lirayla ödüllendirilecek

Her ilde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde edebi ve görsel olmak üzere 2 kategoride birinciler belirlenerek 1000 lirayla ödüllendirilecek.

İl düzeyinde dereceye girmeye hak kazanan 486 öğrenci arasından da her düzey ve kategoriden ülke çapındaki şampiyonlar belirlenecek.

Kategori birincileri 10 bin lira, ikincileri 5 bin lira, üçüncüleri 3 bin liralık ödülün sahibi olacak. Yarışmada, öğrenciler toplamda 594 bin lira ödül alacak.

Yarışmayla ilgili bilgiye "snsg.yesilay.org.tr" adresinden ulaşılabiliyor.

ağlık Bakanı Fahrettin Koca, vaka sayılarındaki artışı önlemek için aşılamayı hızlandırmanın gerektiğini söyledi. Bakan Koca, "Önlemleri gevşettik maalesef" açıklamasını yaptı.

Hürriyet Gazetesi'nden Ahmet Hakan'a konuşan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, salgının hızını durdurmak ve vaka artışını önlemek için çözümün aşılamayı hızlandırmak olduğunu söyledi.

Toplumsal hareketliliğin de azaltılması gerektiğini vurgulayan Bakan Koca, "Önce tedbir, sonra aşı' ya da 'önce aşı, sonra tedbir' değil. İkisini bir arada yapmamız gerekiyor. Bundan başka çözüm yolu yok" dedi.

Vaka sayısı artıyor: Üçüncü piki yaşıyoruz

Aşı tedarik çalışmaları

Aşı tedarik konusuna da değinen Koca, "Peşini bırakmıyoruz. Her türlü girişimi yapıyoruz. Sinovac, her türlü olumsuz şartlara rağmen yine gelecek" dedi.

BioNTech aşısının da miktarının yakında artacağını söyleyen Bakan Koca, "Uğur Hoca'yla dün görüştüm, yakın takipteyim" açıklamasını yaptı.

Vaka sayısında rekor: 56 bine yaklaştı

Rus aşısı Sputnik V için de devrede olduklarını vurgulayan Bakan Koca, Rusya Sağlık Bakanı'yla görüştüğünü ifade etti.

Aşılamada hedef haziranda 40 yaş üstünü tamamlamak

Temel hedeflerinin mayıs veya haziran ayı sonunda 40 yaş üstünün aşılanmasının tamamlanması olduğunu belirten Bakan Koca, "İkinci hedefimiz ise temmuza kadar 20 yaş üstünü aşılamak. Bütün uğraşımız bu iki temel hedefi yakalamak için. Buna çabalıyoruz" dedi.

Haziran sonu itibariyle 40 yaş üstünün aşılayacaklarına inandığını söyledi.

"Ramazanı fırsata çevirmeliyiz"

Salgında mücadelede Ramazan ayını fırsata çevirmeleri gerektiğini söyleyen Koca, "Ramazan ayıyla birlikte hareketlilik azalırsa pik noktasından aşağı doğru inişi bekliyoruz" dedi.

Bilim Kurulu Üyesi Kayıpmaz: Ramazan ayında ek tedbirler gelebilir

Bakan Koca, "Artan vaka sayısına göre hastanede entübe olan, yoğun bakıma alınan, hastanede yatan hasta sayısının aynı oranda olmadığını görüyoruz" dedi.

65 yaş üzeri kişilerin vefat oranının yüzde 20'ye yakın düştüğünü ifade etti.

"Vaka sayısı böyle giderse 4 hafta sonra sorun başlar"

Bakan Koca "Sağlık sisteminde tıkanma var mı? Sistem, son artışları karşılayabiliyor mu?" sorusuna da cevap verdi:

"Şu anda bir sorun yok. Ama üç dört hafta daha böyle giderse, sorun olmaya başlar. Şu andaki yük, bizim özellikle kasım aralık döneminde yaşadığımız sağlık yükünün oldukça altında"

Türkiye'nin COVID-19'la mücadelesinde son 24 saatte neler yaşandı?

"Türkiye'de üçüncü pik, İstanbul'da dördüncü pik"

Türkiye'de üçüncü, İstanbul'da dördüncü pikin yaşandığına dikkati çeken Bakan Koca, "Bu pikin diğerlerinden bir farkı var. Öncekilerde mutant yoktu. Şimdi mutant gelişti ve bulaşıcılık daha da arttı. Özellikle ev içi bulaş oranında büyük artış var. Bulaşıcılık yakın temasla mümkün olabiliyor. Kapalı ve kalabalık ortamlarda yakın temasla. Dolayısıyla bizim hareketi azaltıp yakın teması önlememiz lazım. Bu şimdi çok daha önemli hale geldi" dedi.

Dünyada otizm teşhisi konan çocukların sayısı her geçen yıl artıyor. Bu özel çocukların ailelerine ve topluma ise büyük iş düşüyor. Çocukların iletişim kurup, hayata adapte olmaları için, eğitim almaları ve toplum içinde sosyalleşmeleri gerekiyor.

İletişim kurmak, fikirlerini paylaşmak, onlar için hiç kolay değil. Ancak hayata adapte olmalarında sosyalleşmenin rolü büyük.

Üsküdar Engelsiz Yaşam Merkezi, otizmli bireylere eğitim, terapi ve istihdam odaklı olanaklar sağlıyor. Barış Gökmen de burada eğitim alarak becerilerini geliştiren onlarca otizmli gençten yalnızca biri.

21 yaşında ve yüzde 40 oranında otizmli olan Gökmen, Üsküdar Engelsiz Yaşam Merkezinde spordan filografiye pek çok farklı alanda eğitim görüyor.

Barış'a henüz 2 buçuk yaşındayken otizm teşhisi konuldu. Ailesi o günden beri onun sosyalleşip hayata karışması için elinden gelen her şeyi yapıyor.

Barış Gökmen

[Barış Gökmen]

Barış'ın gayet sağlıklı, sıhhatli, güzel doğan bir bebek olduğunu dile getiren hala Gülizar Gökmen, "Çocuğa hiçbir şey öğretemiyoruz, kendi bildiğinde. Parkta oynarken bir bayan pedagogmuş kendisi çocuğun hareketlerinden anlayıp annesine söyledi ve bizi cerrahpaşa'ya yönlendirdi." dedi.

Barış'ın eğitim alması için onlarca farklı kursa yazdıran ailenin en büyük isteği otizmli çocuklar için istihdam olanaklarının sağlanması.

"Farkındalığı gelişmiş bir topluma dönüşmemiz lazım"

Uzmanlara göre otizmli çocukların istihdam edilmesi ve sosyal hayata adapte olmaları için toplumsal farkındalık şart.

Otizmli bir çocuğun tanı ve belirtilerini iyi bilmek gerektiğini dile getiren Üsküdar Engelsiz Yaşam Merkezi Müdürü Ömer Yiğit, "Sokakta, kafede otizmli çocuğu olan bir aile gördüğümüzde çocuğun yaptığı hal ve hareketleri, çocuğun geçirdiği öfke nöbetlerini, tepkilerimizi çok dikkatli vermemiz gerekiyor. Hem aileyi kırmadan hem de çocuğa zarar vermeden bunun için farkındalığı gelişmiş bir topluma dönüşmemiz lazım." dedi.

Haber: Mahinur Ünal

Erken yaşta başlayan rehabilitasyon ve eğitim süreci otizmli bireylerin yeteneklerinin ortaya çıkmasını sağlayabiliyor. Yusuf Bilal Değirmenci de otizmli bireylerden biri. Aldığı eğitim onu bugün masa tenisinde şampiyonluklara taşıyor.

Yusuf Bilal Değirmenci'nin en büyük tutkusu masa tenisi. Saatlerce antrenman yapan Değirmenci, raketi elinden bırakmak istemiyor.

Masa tenisini çok sevdiğini ve her anlamda başarılı olduğunu hissettiğini belirten Değirmenci, "En çok da annem gururlanıyor. Sanki profesyonel olmuş bir insana döndüm" dedi.

Belirtiler ilk 3 yaşta ortaya çıkıyor

Otizm belirtileri genellikle ilk 3 yaşta ortaya çıkıyor. Çocuk Psikiyatristi Prof. Dr. Gonca Gül Çelik, otizmin kendilerine sıklıkla konuşma gecikmesi, göz teması kurmama ve yaşına göre uygunsuz çeşitli davranış örüntüleriyle, özellikle tekrarlayıcı davranış örüntüleriyle geldiğini söyledi.

Teşhis konulduğunda Yusuf Bilal Değirmenci de 3 yaşındaydı.

Ailesi vakit kaybetmeden onu özel bir eğitim merkezine götürdü. Orada spordaki yeteneği fark edildi ve hayatı değişti.

Öne çıkan belirtiler konuşma gecikmesi ve göz temasından kaçınma

Çelik, otizmde tanı ne kadar erken konulursa veya riskli durumlar ne kadar erken fark edilip erken dönem eğitim programlarını hızlıca başlatılırsa yüz güldüren sonuçların daha çok alındığını ifade etti.

"Göz kontağı daha iyi oldu, daha gelişti"

Masa tenisiyle birlikte dikkat ve konsantrasyonun daha iyi olduğunu belirten anne Elif Değirmenci, "Otizmli çocuklarda göz kontağı çok zordur. Göz kontağı daha iyi oldu, daha gelişti. Yani çok şey kattı." dedi.

Yusuf Bilal Değirmenci bugün 18 yaşında. Artık özel sporcuların turnuvalarında kürsüde onun da yeri var. Yusuf Bilal'in masa tenisi tutkusu bugüne kadar hiçbir engel tanımadı, Akdeniz Bölgesi şampiyonluğuna kadar uzandı. Bundan sonra yeni başarılara imza atması için ise toplumdaki ön yargı engelini aşması gerekiyor.

"Ön yargı otizmli bireylerin önündeki en büyük duvar"

Otizmli bireyler de her insan gibi çeşitli yeteneklere sahipler. Ancak sosyal etkileşim, ilgi alanı ve davranış olarak diğer bireylerden farklılar.

Otizmle Barış Derneği Başkanı Dursun İzgi, "Ön yargı otizmli bireylerin önündeki en büyük duvar. Bu duvar yüzünden çocuklarımıza yeterli miktarda eğitim ve istihdam alanı açılamamaktadır maalesef." dedi.

Oysa rehabilitasyon ve eğitimle birçok otizmli bireyin sosyal hayata katılması, başarılar elde etmesi mümkün.

Özel Eğitim Antrenörü Sedat Gündüz de, "Otizmli çocuklarımıza fırsat verildiği zaman, eğitim eşitliği sağlandığı zaman bu çocuklarımız zaten üstlerine kata kata, bizleri de şaşırta şaşırta her şeyi yapabiliyorlar." ifadelerini kullandı.

Otizm Eylem Planı önemli bir farkındalık sağladı

Türkiye 2016'da otizm eylem planını yürürlüğe koydu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın da her aşamasında desteklediği eylem planı, toplumdaki farkındalığın artmasına katkı sağladı.

Otizmli bireyler daha fazla eğitim ve iş imkanı bekliyor.

Eğitim ve istihdamı artırmanın yolu ise ön yargıları ilgi ve sevgiyle aşmaktan geçiyor.

Haber: Bekir Özbek

Kamera: Çağlar Öztürk

Japonya'nın Kagoşima eyaletine bağlı Suwanose Adası'ndaki Otake Yanardağı'nda patlama meydana geldi.

Yerel saatle sabaha karşı 02.57'de meydana gelen patlamanın ardından yanardağın ağzından kopan kaya parçaları 1 kilometre uzağa yayıldı.

Kyodo ajansının yerel otoritelere dayandırdığı habere göre, yanardağın çevresinde yer alan yerleşim bölgelerinde ölen ya da yaralanan olmadı.

JMA volkanik hareketlilik uyarı seviyesi "halkın yanardağa yaklaşmaması" tavsiyesi olan, 3. seviyeye yükseltildi.

Olası yeni patlamaların, yanardağ ağzından kopartacağı kaya parçalarının 2 kilometrelik mesafeye yayılabileceği uyarısı yapıldı.

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca başkanlığında bugün saat 17:00'de toplanacak. Toplantının ardından yazılı açıklama yapması bekleniyor.

Koronavirüs Bilim Kurulu, bugün saat 17.00'de video konferans yöntemiyle toplanacak.

Toplantıda, vaka sayılarında artış, mutasyondaki son durum, illerde alınan tedbirler, aşılama süreci ve aşı tedariki konularının ele alınması bekleniyor.

Haftalık en çok ve en az vakanın görüldüğü iller

Toplantının ardından Sağlık Bakanı Koca'nın yazılı açıklama yapması bekleniyor.

Koronavirüs Bilim Kurulu bugün toplanacak

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, çocukları ile birlikte Rafadan Tayfa stüdyosunu ziyaret etti.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TRT Çocuk ekranlarında yayınlanan çizgi dizi "Rafadan Tayfa"nın üretiminin gerçekleştirildiği İSF Studios'u ziyaret etti.

Çizgi dizinin yapımcısı ve yönetmeni İsmail Fidan'ın ev sahipliğindeki ziyarette Bakan Varank'a çocukları Elif Reyyan ve İlhan Yahya da eşlik etti.

Animasyon üretim süreçlerini yerinde inceleyen Varank, İSF Studios'un gelecek planlarına ilişkin bilgi aldı.

"Animasyon alanında son dönemde büyük başarılar yakaladık"

Varank, animasyon sektörünün önemini vurgulayarak, "Türkiye'de bu manada kabiliyetler her geçen gün daha da artıyor, Rafadan Tayfa bir dünya markası haline geldi" dedi.

İSF Studios'un Bakanlıkça tescilli bir tasarım merkezi olduğunu söyleyen Varank, gelecek dönemde ilişkilerin nasıl devam ettirileceğine ilişkin görüştüklerini anlattı.

Varank, animasyon sektörünün tüm dünyada çocuklarla beraber gençlerin ve büyüklerin de ilgi duyduğu bir alan olduğuna dikkat çekti.

"Türkiye, sinema ve dizi sektöründe çok büyük bir atılım yakalamış durumda. Filmlerimizi, dizilerimizi yurt dışına ihraç edebiliyoruz, bu önemli bir gelir kaynağımız. Animasyon alanında da son dönemde büyük başarılar yakaladık. 'Rafadan Tayfa Göbeklitepe' 3,5 milyon izlenmeyle yabancı rakiplerinin de önüne geçerek Türkiye'de en fazla izlenen animasyon filmi oldu. Önümüzdeki dönemde arkadaşlarımızın uzayla ilgili yeni bir animasyon filmleri var ve hedefleri Türkiye'de en çok izlenen film olmak yani gişe rekorunu kırmak."

Fotoğraf: AA

[Fotoğraf: AA]

Rafadan Tayfa dünyanın dört bir yanında izleniyor

Stüdyonun teknolojik altyapısının vizyon sahibi bir anlayışla inşa edildiğini vurgulayan Varank, "Bu alanların Türkiye'de daha da gelişmesini istiyoruz. Özellikle gençlerimizin bu alanlarda yetişmesini, kendi girişimlerini kurmalarını çok önemsiyoruz. Önümüzdeki dönemde İSF Studios ile bir girişimcilik merkezi kurulması, burada gençlerin yetiştirilmesine dönük bir dershane ya da eğitim merkezinin kurulmasıyla ilgili görüşmemizi yaptık" dedi.

Varank, Tasarım Merkezi olarak destekledikleri bu altyapıyı gelecek dönemde kalkınma ajansı ve KOSGEB aracılığıyla da destekleyecekleri bilgisini verdi.

"Buradan yeni parlak beyinlerin ve başarılı girişimlerin çıkmasını, animasyon sektörünün dünyadaki markalarından biri olmasını istiyoruz. Zaten İSF Studios bunu başarmış vaziyette. Rafadan Tayfa çizgi ve sinema filmleri dünyanın dört bir yanında izleniyor. İnşallah bu vizyoner ve başarılı işi daha da geliştirmek istiyoruz."

Fotoğraf: AA

[Fotoğraf: AA]

"TRT, çocuk kanalıyla başarılı bir kamu yayıncılığı yapıyor"

Bu gibi işlerin gelişmesinde kamu yayıncılığının önemini anlatan Varank, TRT'nin bu alana yatırım yapmasının da önemli olduğunu söyledi.

Varank, ebeveynlerin çocuklarının doğru yayınları izlemesini çok önemsediğini anlatarak, "Dolayısıyla TRT de çocuk kanalıyla başarılı bir kamu yayıncılığı yapıyor. Çocuğumu güvenle TRT Çocuk kanalının karşısına geçirip kafamda bir şüphe olmadan televizyonla baş başa bırakabiliyorum. Rafadan Tayfa gibi başarılı işlerle de çocuklar çok önemli bilgileri elde etmiş oluyorlar" dedi.

Rafadan Tayfa'nın son dönemdeki çalışmalarından da bahseden Varank, "Türkiye sanayide ve teknolojide olduğu gibi bilişim dünyasında da çok güçlü bir ülke olma yolunda hızlı ilerliyor. Animasyon sektörü de bunlardan bir tanesi. Hem çizgi film hem animasyon filmi alanında hem de dijital oyun pazarında çok başarılı girişimlerimiz var, bunları desteklemeye devam edeceğiz" dedi.

Fotoğraf: AA

[Fotoğraf: AA]

Hayri karakterinin peluşu ve diğer oyuncaklar raflarda olacak

İsmail Fidan da animasyon sektörünün sabır, titizlik ve teknolojik altyapı gerektirdiğini vurgulayarak, birçok departmanın bir arada bulunduğu İSF Studios'taki animasyon üretme süreçlerini anlattı.

Animasyon sektöründe sadece dijital mecralarda olmanın izleyiciler tarafından yeterli bulunmadığını anlatan Fidan, şunları söyledi:

"Oyuncaklarımız, giysilerimiz, gıdalarımızla birçok alanda izleyicilerin hayatında olmaya çalışıyoruz. Çünkü onlar bizi sadece izlemek değil, bize dokunmak da istiyorlar. O yüzden biz müzikallerimizle, sinema filmlerimizle ve tüm alanlarda onlara ulaşmak istiyoruz. İSF Studios olarak yerli ve milli oyuncak noktasında çok büyük adımlar attık ve kendi oyuncaklarımızı üretmeye başladık, çok yakında izleyicilerimizle buluşacak. Yaklaşık 1 ay içinde Hayri karakterimizin peluşu ve diğer oyuncaklarımız raflarda olacak."